Nieuws

Update Huntington geneesmiddelenonderzoek; gunstige eerste resultaten van onderzoeksmiddel PTC518.

Afgelopen donderdagmiddag (20-juni-2024) heeft farmaceut PTC Therapeutics tussentijdse resultaten gedeeld van de Fase 2 PIVOT-HD studie voor de behandeling van de ziekte van Huntington (ZvH) met het middel PTC518. Hieruit blijkt dat er voorzichtig kan worden gezegd, dat er positieve resultaten zijn behaald. In Nederland nemen er momenteel 11 patiënten deel aan deze studie die loopt in het LUMC. 

Het onderzoeksmiddel PTC518 is een zogenaamd ‘’small molecule”, een klein molecuul, in tabletvorm, dat ontwikkeld wordt voor de behandeling van de ziekte van Huntington. PTC518 wordt onderzocht om te bepalen of het de verergering van de ziekte van Huntington en de daarmee gepaard gaande klachten kan vertragen door de aanmaak van een afwijkende versie van het huntingtine-eiwit dat schadelijk is voor de hersenen, te verminderen.

Bij de deelnemers die 12 maanden het studiemiddel PTC518 hebben gehad, was de schadelijke vorm van het huntingtine-eiwit verlaagd in zowel bloed als hersenvocht. Deze verlaging was dosisafhankelijk. Bij de 5mg PTC518 dosis was er een verlaging te zien van 22% van het schadelijke huntingtine-eiwit in het bloed en 21% in het hersenvocht. Bij de 10mg dosis werd er zowel in bloed als in hersenvocht een verlaging van 43% gemeten. Na 12 maanden werd er ook een mindere verergering van lichamelijke klachten (motoriek) waargenomen bij de mensen die het studiemiddel PTC518 hebben gekregen. 

Hoopvol nieuws

Het studiemiddel gaf tot nu toe weinig of alleen milde bijwerkingen. Dit nieuws is hoopvol voor het ontwikkelen van een behandeling tegen de ziekte van Huntington. Vervolgonderzoek zal dit moeten uitwijzen. De farmaceut gaat verder met ontwikkelen van het studiemiddel. Tijdlijnen zijn hier nog niet van bekend. Er worden op dit moment nog geen nieuwe deelnemers gezocht.

Kasper van der Zwaan MSc | neuropsycholoog en Ph.D. kandidaat Huntington’s Disease Research | LUMC, Leiden 

Jasper Baan MSc | neuropsycholoog, studiecoördinator neurologie | LUMC, Leiden | 

Dr. Susanne de Bot | neuroloog | LUMC, Leiden |

Prilenia Therapeutics B.V. vraagt toestemming voor het op de markt brengen van pridopidine

Een cruciale stap in het beschikbaar maken van pridopidine voor mensen met de ziekte van Huntington 

Biotech bedrijf Prilenia bracht vorig jaar naar buiten dat hun onderzoeksmiddel pridopidine het dagelijks functioneren van mensen met de ziekte van Huntington zou kunnen stabiliseren. In een deel van de patiënten die deelnamen aan de klinische studie PROOF-HD, laat pridopidine een weliswaar klein, maar wel significant positief effect zien op cognitie, motorische en klinische progressie. In de PROOF-HD studie waren de voordelen alléén zichtbaar bij Huntingtonpatiënten die géén antidopaminerge medicijnen gebruiken (zoals bijvoorbeeld geneesmiddelen voor de behandeling van chorea). Na positieve en constructieve feedback van regelgevende instanties in de Europese Unie, is Prilenia van plan om een aanvraag in te dienen bij het Europees Geneesmiddelenbureau EMA voor goedkeuring van het orale onderzoeksmiddel pridopidine. De beoordeling van de aanvraag kost tijd en de EMA kan ook nog NEE zeggen. Bovendien, ook wanneer de EMA JA zegt, kan dat ook onder bepaalde voorwaarden zijn en zal het enige tijd duren voordat het middel beschikbaar is en wordt vergoed door zorgverzekeraars. Wat betekent dit alles voor de patiënt?

Online webinar

Op maandag 18 maart 2024 organiseerde Prilenia samen met de Europese Huntington Association, de EHA, een webinar om vragen uit de Huntingtongemeenschap te beantwoorden. Henk Schuring, verantwoordelijk voor het leiden van het regelgevingsproces, vertegenwoordigde Prilenia. Anne Rosser, neuroloog en hoogleraar bij de Cardiff University, gaf inhoudelijk toelichting op de werking van pridopidine. Astri Arnesen, President van de EHA, vertegenwoordigde de Huntingtongemeenschap.

Er zijn drie cruciale punten op de weg naar een mogelijke toelating op de Europese markt:

1. Pridopidine geneest de ziekte níet: De resultaten laten bij een subgroep* van de onderzochte patiënten in de PROOF-HD studie een zeer lichte verbetering in functioneren zien.
2. De beoordeling van de aanvraag bij de EMA kost tijd en de EMA kan nog altijd NEE zeggen.
3. Als de EMA JA zegt, zal het nog enige tijd duren voordat het middel beschikbaar is en betaald wordt door zorgverzekeraars. Dit kan per land verschillen.

*De subgroep omvat deelnemers die geen antidopaminerge medicijnen gebruiken zoals olanzapine en tetrabenazine (ook bekend als tetmodis of xenazine). Deze medicijnen worden vaak voorgeschreven bij ongewilde bewegingen zoals chorea. Het starten en stoppen van deze medicijnen moet altijd worden uitgevoerd onder begeleiding van een arts.

Wat betekent het indienen van een aanvraag bij de EMA?

Deskundigen van de EMA zullen de bevindingen van Prilenia zorgvuldig evalueren om te bepalen of de resultaten overtuigend de veiligheid en werkzaamheid van pridopidine op de patiënt aantonen. Dit proces kan tot een jaar duren vanaf het moment van indiening. Als het antwoord op beide fronten positief is, verleent de EMA een vergunning voor het in de handel brengen en kan het product in de EU, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein worden verkocht. In ieder land zal dan het proces van prijsstelling in gang gezet worden waarin zorgverzekeraars een centrale rol vervullen. De duur van dit proces is per land verschillend. In Nederland kan het gemiddeld anderhalf jaar duren voordat een kostbaar geneesmiddel na Europese goedkeuring op de Nederlandse markt komt. Daarom kan in Nederland het proces van indiening bij de EMA tot beschikbaarheid ongeveer tweeënhalf jaar duren.

Het effect van pridopidine

Neuroloog en hoogleraar Anne Rosser geeft aan dat pridopidine kleine, maar duidelijk positieve effecten laat zien. Niet alleen in de PROOF-HD studie maar ook in eerdere studies. Pridopidine geneest of stopt de ziekte niet, maar het is wel het eerste middel dat een zeer licht vertragend effect laat zien op de snelheid van klinische achteruitgang wanneer er géén antidopaminerge medicijnen gebruikt worden. De klinische achteruitgang gaat dus iets minder snel in de groep die pridopidine gebruikte dan in de groep die placebo gebruikte. Het middel wordt goed verdragen. Het is niet bekend hoe lang het effect van pridopidine zal aanhouden en of het effect heeft bij mensen in de zeer vroege fase. Pridopidine is getest op mensen met symptomen van Huntington.

De werking van pridopidine in ons lichaam

Anne Rosser licht toe dat pridopidine een eiwit activeert, de zogenaamde Sigma1-receptor die hersencellen helpt te overleven onder stressvolle omstandigheden. Het middel zorgt ervoor dat hersencellen beschermd worden en hun functie langer behouden blijft.

De Q &A sessie, Vragen & Antwoorden

De uitwerking van deze sessie laat nog even op zich wachten en vindt u in het komende wetenschappelijke katern van de Vereniging  van Huntington (april 2024).

Deelnemers gezocht voor een groepsinterview over de betrokkenheid van bedrijven bij onderzoek met hersen-organoïden

 Wat zijn hersen-organoïden en wat kun je ermee?

Momenteel wordt veel onderzoek gedaan naar hersen-organoïden, ook wel mini-breintjes genoemd. Organoïden worden gemaakt in het lab, door donorcellen van een mens te laten groeien in 3D. Met hersen-organoïden kan onderzoek gedaan worden naar verschillende hersenziektes, zoals Huntington. Om onderzoek met organoïden te versnellen en te verbeteren, wordt er door de universiteit vaak samengewerkt met bedrijven. Deze bedrijven gebruiken organoïden bijvoorbeeld om nieuwe medicijnen te maken en te testen.

Wat willen wij onderzoeken?

Donoren moeten toestemming geven aan onderzoekers om hun cellen te verzamelen voor het maken van organoïden. Ze worden soms ook om toestemming gevraagd om die cellen of organoïden te delen met bedrijven. In dit project gaan wij onderzoeken hoe mogelijke donoren denken over de betrokkenheid van bedrijven in onderzoek met organoïden. Dat willen wij doen door middel van een groepsinterview met mensen met een (genetische aanleg) voor Huntington. Voor dit groepsinterview zijn wij op zoek naar deelnemers.

Wie zoeken wij?

Voor de groepsinterviews zijn wij op zoek naar volwassenen (vanaf 18 jaar) met (een genetische aanleg voor) Huntington. U hoeft geen ervaring of achtergrondkennis over organoïden te hebben. Alle perspectieven en meningen zijn welkom!

Wat moet u doen als u meedoet?

Als u meedoet, gaan onderzoekers Hanna de Groot en Manon van Daal u eenmalig in een groep met totaal 6-10 deelnemers vragen stellen waarover u met de andere deelnemers van gedachten kunt wisselen. De vragen gaan over uw perspectief op de commercialisering van organoïden. Dit gesprek duurt ongeveer 90 minuten. U hoeft zich niet voor te bereiden. Het gesprek vindt online plaats via videobellen met het programma MS Teams. Er wordt een video-opname gemaakt van het groepsinterview. Uiteraard worden alle persoonlijke gegevens versleuteld (gepseudonimiseerd). De exacte datum van het groepsinterview wordt afgestemd met alle geïnteresseerden.
 

Meedoen of vragen?

Bent u geïnteresseerd en wilt u uw inzichten delen? Meldt u zich dan aan voor het groepsinterview. Ook als u nog niet weet of u mee wilt doen en/of vragen heeft nodigen we u van harte uit contact op te nemen. U kunt contact opnemen door te e-mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

De ‘bijzondere momenten’ voor het levenseinde

Mijn onderzoek begint met een verhaal: Walter is 48 jaar en heel erg ziek. Zijn vrouw, twee kinderen, vrienden en familie weten dat Walter binnen drie weken euthanasie gaat krijgen omdat Walter op een waardige wijze wil sterven en niet langer meer wil lijden. Het is voor Walter erg belangrijk dat zijn dierbaren op een goede manier afscheid kunnen nemen en hun verdriet kunnen verwerken. Maar wat helpt er eigenlijk bij deze ‘bijzondere’ manier van sterven, als je weet wanneer het gebeurt? Hoe brengen zij de laatste weken of dagen met elkaar door zodat het verder leven voor de mensen die Walter het liefste ziet, zo dragelijk mogelijk wordt? Welke ‘bijzondere’ of ‘betekenisvolle momenten’ zijn er?

Mijn onderzoek

Deze vragen wil ik graag onderzoeken zodat we betrokkenen, zoals Walter, zijn familie en jullie, in de toekomst beter kunnen begeleiden. Dit onderzoek maakt deel uit van mijn promotieonderzoek naar bijzondere momenten die mensen helpen in het afscheid en bij rouw. Daarom heb ik jullie nodig. Ik ben op zoek naar mensen en hun families die tussen nu en eind 2025 te maken krijgen met euthanasie. Ik vraag jullie of ik jullie mag spreken en bezoeken op het moment dat het euthanasie besluit vaststaat; ik zou graag observeren welke ‘betekenisvolle momenten’ jullie hebben of creëren om afscheid te nemen van het leven, maar die ook troost kunnen bieden voor diegene die achterblijven. Hiermee kunnen we anderen, die hetzelfde pad zullen gaan, in de toekomst beter ondersteunen.

Contact

Als jij of jullie hiervoor openstaan, neem dan contact met mij op via mail of telefoon. De contactinformatie staat hieronder. Ik geef graag meer uitleg over het onderzoek in een vrijblijvend informatie- en kennismakingsgesprek.

Iline Ceelen, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. T 0648834428; PhD kandidaat, project ‘Ritualisering van euthanasie’, Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen – Radboud Universiteit

https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/de-betekenisvolle-momenten-voor-euthanasie